Wybierając olej silnikowy musimy zwracać uwagę na wielkie parametrów, aby odpowiednio go dobrać względem mechanizmu i warunkach panujących na hali przemysłowej. Najważniejszą wielkością opisującą zachowanie olejów jest lepkość, ale nie jest to jedyna rzecz, na którą należy zwracać uwagę. Istotne znaczenie ma skład środka smarnego. Produkowane współcześnie rozwiązania składają się jedynie w 80% z olej bazowego – pozostała część to dodatki uszlachetniające. Właśnie stąd wynikają tak wielkie różnice pomiędzy na pozór podobnymi olejami smarowymi. Na obecny moment stosowane są trzy rodzaje olejów bazowych: mineralne, syntetyczne oraz półsyntetyczne. W poniższym artykule będziemy starali się odpowiedzieć na pytanie: który z nich jest najlepszy?

  • Oleje mineralne powstają w wyniku destylacji ropy naftowej, są mieszaniną płynnych węglowodorów oczyszczonych z wazeliny. Z reguły nie zapewniają one właściwego smarowania i istnieje ryzyko, że film olejowy zostanie zerwany w trudniejszych warunkach. Często stosowane są w przemyśle, gdzie możliwe jest lepsze kontrolowanie np. temperatury pracy. W zastosowaniach motoryzacyjnych odchodzi się od tego rozwiązania, ze względu na niski współczynnik lepkości (odporności zmienną temperaturę). Stosowane są też w układach mechanicznych o dużym przebiegu i znacznemu wyeksploatowaniu.
  • Oleje półsyntetyczne powstają poprzez mieszkanie olejów mineralnych i syntetycznych. Są o klasę lepsze od wspomnianych w poprzednim akapicie. Mają wiele właściwości, które zbliżone są do syntetyków. Zapewniają lepszą ochronę układu i lepsze smarowanie. Stosuje się je również wtedy, gdy chcemy przejść z oleju syntetycznego na mineralny lub odwrotnie. Mogą być pomostem, który uchroni przez zniszczeniem elementów urządzenia mechanicznego np. silnika.
  • Oleje syntetyczne obecnie uważane są za najlepsze. Producenci kładą maksymalną uwagę właśnie na ten segment olejów smarnych. Właściwości fizyczne pod każdym względem są lepsze od dwóch wcześniej wymienionych rodzajów. Mogą one pracować w wyższej temperaturze, cechują się lepszym współczynnikiem lepkości. Ze względu na odporność na działanie wysokich temperatur nie dochodzi do odkładania się nagaru – wpływa to pozytywnie na żywotność. W zastosowaniach przemysłowych są stosowane rzadko, znajdują zastosowanie głównie w motoryzacji.

Na co się zdecydować?

Nie można jednoznacznie określić, który olej bazowy jest najlepszy. Pod względem właściwości fizycznych niedościgniony jest syntetyk, ale na jego niekorzyść wpływa wysoka cena. Oleje mineralne sprawdzają się gorzej, ale są też znacznie tańsze. W kontrolowanych warunkach z reguły nie ma potrzeby stosowania najnowszych generacji olejów – często decydujący jest czynnik ekonomiczny. Ważne jest również konsekwentne stosowanie tego samego środka smarnego. Mieszanie olejów może być niebezpieczne i doprowadzić do uszkodzenia mechanizmu. Nie jest to zasadą, bo niektórzy producenci dopuszczają stosowania zarówno olejów mineralnych, jak i syntetycznych. Dobrą praktyką jest stosowanie się do zaleceń, które umieszczane są w dokumentacji technicznej maszyny.